DOCUMENTAIRE

¡Ni Una Más!

In een maatschappij waarbinnen femicide tot de orde van de dag behoort, pogen vrouwen uit verschillende lagen van de bevolking hun stem te laten horen om dat te veranderen. De underground vrouwenband, ‘de Heksen’ (Las Brujas) en Folk zangeres Vivir Quintana uit Mexico-Stad spelen daarin een leidende rol.
Vanaf 2020 worden de eerste tekenen voelbaar van een grootschalig verzet dat vanuit Latijns-Amerika de hele wereld door trekt. Ik had de kans om bij deze protesten te zijn en om het begin van deze revolutionaire beweging in Mexico-Stad te mogen vastleggen voor de documentaire. 100 Duizenden vrouwen verzetten zich tegen een rechtssysteem dat al decennialang het geweld rechtvaardigt waarmee zij dagelijks worden geconfronteerd en die in duizenden gevallen tot verdwijning (gemiddeld 8 vrouwen per dag) en dood (gemiddeld 11 vrouwen per dag) leidt.
Alle jonge vrouwen van de Heksen zoeken naar mogelijkheden om zichzelf als vrouw, als muzikant en als mens te kunnen ontplooien. Zij lopen hierbij constant tegen obstakels aan; hun eigen conservatieve families, de door mannen gedomineerde muziekwereld en de samenleving waarin de vrouw een zeer beperkte bewegingsvrijheid heeft.
Helemaal aan de andere kant van de stad bevindt zich folk zangeres Vivir Quintana. Zij komt uit het noorden, uit een streek waar narcogeweld aan de orde van de dag is, een sterke macho-cultuur heerst en mensen die zich identificeren als LHBTQIA+ geen bestaansrecht hebben.  In het veilige huis van haar ouders schreef zij ‘Lied Zonder Angst’ (Canción Sin Miedo). Een week later zong zij dit lied in Mexico-Stad gedurende een protest dat plaatsvond op 8 maart 2020 en brak zij wereldwijd door. Haar lied klinkt sindsdien bij elk feministisch protest dat in het continent plaatsvindt. 
De melodieën van Las Brujas en Vivir Quintana zijn geïnspireerd op traditionele Mexicaanse muziekgenres, alleen de lyrics die van origine vaak gaan over romantische ‘bezitterige en jaloerse’ liefde, bekritiseren zij. Zij schrijven nieuwe lyrics, vanuit het perspectief van hoe zij als vrouw leven in een gewelddadige samenleving.
Vivir bezoekt ondertussen een gevangenis waar vrouwen dikwijls vergeten worden en veel te lange straffen moeten uitzitten. Zij geeft hen een stem in ‘Natuurlijk niet’ (Claro Que No), een lied dat gebaseerd op hun eigen verhalen. Ondertussen blijft ieder antwoord van de overheid of het juridische systeem uit. De daders blijven onzichtbaar en worden beschermd. Maar de Heksen en Vivir geven de strijd nooit op, in de hoop dat het voor toekomstige generaties beter zal worden.

Hierboven zie je filmstills uit de documentaire ¡Ni Una Más! (Niet Eén Meer!) Beschrijving: 1: Vivir Quintana in de vrouwengevangenis van Monterrey. Zij zingt hier ‘Canción Sin Miedo’ en de gevangenen maken een vuist van verzet. 2: Vivir in de studio van Manú Jalil, met Viento Florido en Maestra Lety uit Tlahuitoltepec. Zij zingen hier een bewerkte versie van Canción Sin Miedo in, gedeeltelijk Spaans, gedeeltelijk Mixe. 3: Een protest tegen femicide en straffeloosheid voor het Presidentieel Paleis. 4: Aracelie Osorio, een activist die zich uitspreekt over de talloze femicides in Mexico, waaronder die van haar dochter Lesvy, een getalenteerde intelligente jonge studente met een voorliefde voor talen en culturen, die werd vermoord op haar universiteit UNAM.

In januari 2018 ging ik voor het eerst naar Mexico, waar ik ‘De Heksen’ en Vivir leerde kennen terwijl ik bezig was met het onderzoek voor mijn thesis die ik schreef voor mijn studie sociale en culturele antropologie aan de VU. Met de research die ik voor mijn studie had voltooid, schreef ik een scenario en vroeg hulp aan oud studiegenoot Guido Jeurissen om mee te schrijven. Met Roos Wonders startte ik vervolgens in 2020 een crowdfunding om de documentaire te kunnen gaan filmen. We haalden €15.000 op, kochten een camera en vertrokken voor zes maanden naar Mexico. Hier hebben wij het eerste deel van de documentaire gedraaid. Vervolgens ging ik in 2021 en 2022 weer terug om met financiering van het Cultuurfonds van de gemeente Rotterdam het tweede deel te draaien. Ik werkte samen met de Mexicaanse cameraman Rodrigo Puente en liet later ook Lawrence Lee overvliegen om te komen draaien en de operatie 8 maart te filmen, wat we met vijf cameraploegen hebben vastgelegd (waarvan het meerendeel van de camera’mannen’ vrouw is). Momenteel is de documentaire in post-productie. Ik monteer de documentaire zelf en win hierbij advies in van professionele editors. Daarnaast ben ik bezig om fondsen aan te schrijven om de colorgrader en geluidsdesigner te kunnen betalen.

Credits: Poster Ontwerp Nina Puister Productie en Regie Julia Hollander Camera Rodrigo Puente, Lawrence Lee Kalkman, Julia Hollander Camera Units 8 Maart Drone Operators Sound Nadia López Andrade, Kenia Casado Rodríguez, Roos Wonders Uitvoerende Productie Roos Wonders Met Vivir Quintana, Andrea Hernández Jaímes, Ania Itzá Ruiz Méndez, Cinthia Terrazas García, Indira Morales Valdelamar, Kenia Casado Rodríguez, Cynthia Martínez, Snowapple, Sobrevivientes de Feminicidios Montage Julia Hollander

Foto’s van achter de schermen tijdens de productie van  ¡Ni Una Más! (Niet Eén Meer!) 1: Met Las Brujas (De Heksen) en geluidsvrouw Nadia López Andrade op het protest op Internationale Vrouwendag op 8 maart 2021. 2: Met cameraman Rodrigo Puente in het geboortedorp van Vivir Quintana aan het draaien. 3: Rodrigo Puente filmt Las Brujas hoe zij een nummer in het thema van de documentaire aan het componeren zijn. 4: Aan het draaien met activiste en muzikante Cynthia Martínez op het protest tegen gendergerelateerd geweld op 25 november 2021. 

Wil je op de hoogte blijven van de vorderingen van de documentaire, bezoek dan de facebook-pagina of het instagram account van ¡Ni Una Más! Wil je je inschrijven voor de nieuwsbrief? Klik hieronder op één van de drie buttons.